Umr daftaridan qaysi kuni ochdim-u fol, Kuygan dilini etdi bayon sohibi hol: Baxtli kishi ulkim, tuni yildek cho‘zilib, Qo‘ynida suyuk yori to‘lishsa chu* hilol. Tokaygacha umring o‘tadi o‘zni deya, Yo tashvishini borligu yo‘qlikni yeya. Ich bodani, qasdida yurar bo‘lsa ajal,…
Tong chog‘ida ul gulki, kulib to‘kiladi, Yel birla hikoyatni qilib to‘kiladi. O‘n kun ichida gul nish urar, g‘uncha tugar Ham ochilar ul, hidga to‘lib to‘kiladi. Ol ko‘za, piyola-yu, quloq ber bu so‘za: Joy tanla ariq bo‘yi-yu ham qo‘klik uza, Oy…
Ilkingda erur bugun, biroq indin yo‘q, Indin g‘amini chekingda hech mazmun yo‘q, O‘tkazki bu damni xush diling to xun yo‘q, Kim mangu yashar? Jahonda bir ustun yo‘q… Boq, tong yelidan gul etagi chok bo‘ladi, Bulbul yetishib g‘unchaga quvnoq bo‘ladi. Gul…
To bor ekan imkoning qo‘lingda zinhor, Yod ayla azizlar xotirini, dildor. Husn davlati hech kimga vafo qilgan emas, Zor yig‘latib bir kun seni ham ketmog‘i bor… Shodlik tilama, umring davom etmas uzoq, Jamshid ila Kayqubod xoki bu tuproq. Ahvoliga bu…
Yoshdir-qaridir, jahonga yuz tutgaylar, Bu nuktani to ko‘ngilga jo etgaylar. Hech kimsaga qolmagay abad mulki jahon, Keldik, ketamiz, boz kelib-ketgaylar… Evohki, yoshlik edi — nomam, to‘ldi, Qish keldiyu ul toza bahorim so‘ldi. Ul murg‘i tarab erdi ajab, ismi shabob, Bilmam,…
Mendan chu ajal bila o‘lim vahmi yiroq, Qismatki tiriklikni beribdi bundoq. Jonimni omonatga olibmen, uni ham, Qaytib beradirmen, muddati yetgan chog‘… Bu ko‘hna rabotki, anga olam nomdir, Tin olguvchi ko‘ksida sabohdir, shomdir. Bir bazmdir ul, ko‘rgani yuz Jamshiddir, Bir qabrdir…
Avlodi bashar bo‘yla jigarpora emish, Shodlik bila g‘am ko‘yida ovora emish. Sen charxga umid boylama, ul charxi falak Sendan-da g‘arib ermishu bechora emish. Olam ishiniki men chunon ko‘rgayman, Olamni o‘shanda roygon ko‘rgaymen. Subhonolloh, har neki ko‘rsam unda Chun manglayi sho‘rligim…
Umar Xayyom (1048—1131) Ulug‘ faylasuf, shoir, munajjim, matematik va tabib bo‘lgan G‘iyosiddin Abulfath Umar ibn Ibrohim Xayyom Nishopuriy Eronning Nishopur shahrida tug‘ilgan. Aniq fanlar sohasida o‘z davrining yagonasi bo‘lgan olim tomonidan tuzilgan taqvim, manbalarning yakdillik bilan guvohlik berishicha, amaldagi Grigorian…
Ko‘kda yulduz uchsa nogahonBitdi derlar qaysi bir taqdir.Bunday g‘amni ko‘tarmak oson,Bu ehtimol bizlar haqdadir. Ba’zi tunlar ko‘kka tikib ko‘zEslab deyman onamni shu on:Ona ketsa, yulduz-ku, yulduz,Qulab tushsa arziydi osmon…
Avji saratonda hansirab, yonib,Qovrilib olovli yo’llar taftida,Muzdayin buloqdan suv ichgan qonib,Hordiq olganmisan chinor tagida? Ruhingni safoyu taningda mador,Umidbahsh ko’shiqlar kuylaganmisan?O’sha payt, o’sha on hech qursa bir borChinorni kim ekkan o’ylaganmisan? Ro’baro’ kelding sen toshqin daryoga,Qolding sohil uzra chorasiz, giryon,Lekin yuliqqanday…