To bor ekan imkoning qo‘lingda zinhor, Yod ayla azizlar xotirini, dildor. Husn davlati hech kimga vafo qilgan emas, Zor yig‘latib bir kun seni ham ketmog‘i bor… Shodlik tilama, umring davom etmas uzoq, Jamshid ila Kayqubod xoki bu tuproq. Ahvoliga bu…
Yoshdir-qaridir, jahonga yuz tutgaylar, Bu nuktani to ko‘ngilga jo etgaylar. Hech kimsaga qolmagay abad mulki jahon, Keldik, ketamiz, boz kelib-ketgaylar… Evohki, yoshlik edi — nomam, to‘ldi, Qish keldiyu ul toza bahorim so‘ldi. Ul murg‘i tarab erdi ajab, ismi shabob, Bilmam,…
Mendan chu ajal bila o‘lim vahmi yiroq, Qismatki tiriklikni beribdi bundoq. Jonimni omonatga olibmen, uni ham, Qaytib beradirmen, muddati yetgan chog‘… Bu ko‘hna rabotki, anga olam nomdir, Tin olguvchi ko‘ksida sabohdir, shomdir. Bir bazmdir ul, ko‘rgani yuz Jamshiddir, Bir qabrdir…
Avlodi bashar bo‘yla jigarpora emish, Shodlik bila g‘am ko‘yida ovora emish. Sen charxga umid boylama, ul charxi falak Sendan-da g‘arib ermishu bechora emish. Olam ishiniki men chunon ko‘rgayman, Olamni o‘shanda roygon ko‘rgaymen. Subhonolloh, har neki ko‘rsam unda Chun manglayi sho‘rligim…
Umar Xayyom (1048—1131) Ulug‘ faylasuf, shoir, munajjim, matematik va tabib bo‘lgan G‘iyosiddin Abulfath Umar ibn Ibrohim Xayyom Nishopuriy Eronning Nishopur shahrida tug‘ilgan. Aniq fanlar sohasida o‘z davrining yagonasi bo‘lgan olim tomonidan tuzilgan taqvim, manbalarning yakdillik bilan guvohlik berishicha, amaldagi Grigorian…